Nawozy mineralne Vervactor® w uprawie kukurydzy

Kukurydza to niezwykle cena roślina uprawiana na paszę oraz ziarno. Do wytworzenia wysokiego plonu wymaga wielu makropierwiastków, w tym potasu. Jest  on odpowiedzialny  za budowanie plonu wraz z azotem, odporności na warunki stresowe oraz gospodarkę wodną w roślinie. Niedobory tego pierwiastka powodują  spadek plonów i ich opłacalność. Doskonałym nawozem, który uzupełni braki tego pierwiastka jest Vervactor® czyli wieloskładnikowy mineralny oraz granulowany nawóz bogaty w łatwo przyswajalny potas, siarkę, wapń, magnez oraz sód.

Uprawa kukurydzy w Polsce cieszy się coraz większym zainteresowaniem wśród rolników i producentów rolnych o czym świadczy przyrost powierzchni uprawy tej rośliny, który dokonał się na przestrzeni ostatnich ośmiu lat. W 2010 roku powierzchnia uprawy kukurydzy na ziarno stanowiła 333 tys. ha, a na cele paszowe  przeznaczano  395 tys. ha. W 2018 roku kukurydzę na ziarno uprawiano już na 645 tys. ha, natomiast uprawa tej rośliny na cele paszowe zajmowała 602 tys. ha (Rocznik Statystyczny Rolnictwa 2019). Jak wynika z przedstawionych (zamieszczonych) danych przyrost powierzchni uprawy kukurydzy na przestrzeni ostatnich ośmiu lat wyniósł odpowiednio 93% w przypadku uprawy na ziarno i 52,4% dla uprawy kukurydzy na cele paszowe. Przytoczone dane wskazują na znaczny wzrost zainteresowania uprawą kukurydzy w Polsce. Obserwowanym zmianom nie towarzyszy jednak przyrost plonów ziarna kukurydzy zebranego z powierzchni jednego hektara uprawy. Plony ziarna zarówno w 2010 roku jak i w 2018 roku wyniosły 5,99 tˑha^-1 (Rocznik Statystyczny Rolnictwa 2019). Uzyskiwane plony ziarna kukurydzy nadal są znacznie niższe niż genetyczne możliwości tej rośliny o czym mogą świadczyć między innymi plony jakie uzyskuje się na poletkach doświadczalnych Centralnego Ośrodka Badania Odmian Roślin Uprawnych (COBORU). Średni plon ziarna kukurydzy o wilgotności 14% uzyskany w 2018 roku w stacjach COBORU wyniósł 11,4 tˑha^-1. Był on o 90,3% wyższy od plonu zebranego na polach produkcyjnych w Polsce (Rocznik Statystyczny Rolnictwa 2019). Tak znaczna różnica w plonowaniu kukurydzy na polach produkcyjnych może być związana z wykorzystaniem pod uprawę tej rośliny gleb mniej urodzajnych o niskiej zasobności w przyswajalne składniki odżywcze, niewłaściwie dobranym i przeprowadzonym nawożeniem, które nie  zaspokaja potrzeb pokarmowych kukurydzy.  W planowaniu dawki nawozowej pod kukurydzę poza jej wymaganiami pokarmowymi na podstawowe pierwiastki mineralne, tj. azot, fosfor i potas należy również uwzględnić ich zawartość w glebie. Dlatego istotne jest aby rolnik dysponował aktualnymi analizami chemicznymi dotyczącymi zasobności gleby w niezbędne pierwiastki mineralne oraz wiedział jaki jest odczyn (pH) gleby. Ponieważ zastosowanie optymalnych dawek nawozów mineralnych w uprawie kukurydzy jest zasadniczym i istotnym elementem opłacalności tego przedsięwzięcia. Szczególnie ważne jest ustalenie optymalnej dawki potasu, gdyż pierwiastek ten limituje wielkość zebranego plonu kukurydzy. Wykazano, że niedobór potasu jest drugim, po zakwaszeniu gleby, czynnikiem ograniczającym produkcję roślinną w Polsce (Wach 2020).  Pierwiastek ten odgrywa znaczącą rolę w plonowaniu roślin ponieważ jest kationem towarzyszącym w transporcie azotanów w ksylemie i przez to wpływa na gospodarkę azotową rośliny. Niedobór potasu powoduje zaburzenia w syntezie białek i w efekcie nagromadzenie w roślinach azotanów i amin (Gaj 2013, Wach 2020). W przypadku stosowania dużych dawek nawozowych azotu rośliny pobierają więcej zarówno azotu jak i potasu z gleby, co przy niewystarczającej  zawartości potasu w przypadku większości  gleb polskich  może przyczynić się do pogłębienia jego deficytu. Przyjmuje się, że udział gleb o bardzo niskiej i niskiej zawartości potasu w Polsce wynosi 42-43%, przy czym rozmieszczenie tych gleb jest nierównomierne. Najwięcej gleb ubogich w potas występuje w województwach: mazowieckim, łódzkim, podlaskim i małopolskim, a najmniej w opolskim, dolnośląskim i warmińsko-mazurskim (Ryc. 1.). Utrzymywanie się przez dłuższy czas ujemnego bilansu potasu może prowadzić do degradacji gleb   (Kopiński i Ochal 2013, Rutkowska 2017).  Właściwe zbilansowanie dawki nawozowej potasu  jest szczególnie istotne w przypadku roślin produkujących znaczną ilość biomasy, do których należy kukurydza.  Roślina ta pobiera, aż 208 kg Kˑha^-1 żeby wyprodukować (wytworzyć) 6 tˑha^-1 ziarna dobrej jakości (Tab. 1, Kocoń 2012), przy czym ilość pobranego przez kukurydzę potasu jest silnie skorelowana z ilością pobranego azotu. Wykazano, że pobranie azotu i potasu przez kukurydzę przy plonie 6,3 tˑha^-1 wynosiło 163 kg Nˑha^-1 i 119 kg K₂Oˑha^-1. Zwiększenie plonu ziarna do 9.5 tˑha^-1 spowodowało znaczny wzrost pobrania azotu i potasu przez kukurydzę, który wyniósł odpowiednio 191 kg Nˑha^-1 i 235 kg K₂Oˑha^-1 (Grzebisz 2008). Przy czym pobranie potasu przez kukurydzę nie jest równomierne w całym okresie jej wzrostu i rozwoju. Wykazano, że kukurydza w tzw. krytycznych fazach rozwojowych , tj. od piątego liścia do dojrzałości mlecznej ziarniaków pobiera go najwięcej, bo od kilku do kilkunastu kgˑha^-1ˑdzień^-1, a zawartość potasu w fazach wiechowanie/kwitnienie wynosi 3,0-4,5% K s.m. (Tab. 2., Tab. 3.). Zawartość tego pierwiastka jest różna w poszczególnych organach kukurydzy, która w fazie dojrzałości technologicznej zawiera po około 20% potasu w ziarniakach oraz liściach i 60% K w łodygach. Wykazano, że procentowy udział potasu zawartego w ziarnie tej rośliny waha się od 16% do 34% (Wach 2020).  Optymalne zaopatrzenie kukurydzy w ten makropierwiastek zwłaszcza w fazach krytycznego zapotrzebowania, tj. od piątego liścia do dojrzałości mlecznej ziarniaków umożliwia realizację potencjału plonotwórczego tej rośliny, który w badaniach COBORU za 2018 rok dla wszystkich badanych, w stacjach, odmian kukurydzy wyniósł średnio 11,4 tˑha^-1 ziarna o wilgotności 14%. Potas warunkuje również jakość uzyskanego ziarna poprzez aktywację syntazy skrobi – enzymu, który katalizuje przyłączanie glukozy do cząsteczki skrobi. Dlatego w warunkach jego deficytu rośliny gromadzą rozpuszczalne węglowodany, a nie skrobię. Potas wpływa także na ilość dostępnej  glukozy, substratu  do syntezy skrobi, poprzez regulację intensywności procesu fotosyntezy, w którym jest ona wytwarzana (Kopcewicz i Lewak 2012, Wach 2020).  Dlatego w integrowanej produkcji kukurydzy należy stosować zrównoważone dawki nawozów potasowych całkowicie pokrywające potrzeby pokarmowe tej rośliny przy założonym plonie uwzględniając jednocześnie zawartość potasu przyswajalnego w glebie. W przypadku niskiej zawartości potasu w glebie dawkę nawozu zawierającego ten pierwiastek należy zwiększyć o 25% w stosunku do potrzeb pokarmowych. Natomiast, gdy wykonana analiza próbki glebowej wykaże wysoką zawartość tego pierwiastka zmniejszamy jego ilość o 25%. W przypadku średniej zasobności gleby w potas przyswajalny jego dawka nawozowa jest równa potrzebom pokarmowym rośliny przy zakładanym plonie (Jadczyszyn 2014). Jednym z najlepszych dostępnych obecnie na europejskim i polskim rynku nawozów mineralnych jest wieloskładnikowy nawóz Vervactor® produkowany od 2020 roku przez GoudenKorrel® – renomowaną polską firmę nawozową. Vervactor® zawiera potas w formie siarczanowej i chlorkowej. Źródłem formy siarczanowej jest dobroczynny polihalit, minerał wydobywany w Anglii spod dna Morza Północnego. Nawóz ten jest produkowany na innowacyjnej linii technologicznej przy zastosowaniu G2D Nodens Technology™, która polega na: rozpyleniu surowców do poziomu kilkudziesięciu mikronów, separacji aktywnych cząstek, ich zmieszaniu i agregacji. Każda otrzymana w technologii G2D granula nawozu Vervactor® zaopatrzona jest w inteligentny system aktywacji rozpadu, dzięki czemu produkt cechuje się całkowitą rozpuszczalnością i szybkim działaniem. Wieloskładnikowy nawóz mineralny Vervactor® zawiera  oprócz potasu  również znaczne ilości innych, ważnych dla kukurydzy, pierwiastków mineralnych, tj. siarki, wapnia i magnez. Wszystkie wymienione pierwiastki mineralne są szczególnie istotne w przypadku uprawy kukurydzy ponieważ wpływają one zarówno na wielkość jak i jakość plonu ziarna. Optymalna zawartość łatwo przyswajalnej siarki przyczynia się do wytworzenie znacznej biomasy kukurydzy ponieważ pierwiastek ten stymuluje pobieranie azotu. Przyjmuje się, że przy nawożeniu roślin azotem w dawce  150 kg Nˑha^-1 należy roślinom zapewnić dostępną siarkę w formie siarczanowej w ilości 30 kg Sˑha^-1 (Szukalski i Sikora 1987, Motowicka-Terelak i Terelak 1998, Podleśna 2005, Kaczor i Zuzańska 2009, Klikocka i Sachajko 2011, Podleśna 2020). Wapń przyczynia się między innymi do wzrostu korzeni, stymuluje pobieranie potasu do pH 6,0 oraz wpływa na regulację odczynu gleby (Rutkowska 2017). Natomiast magnez jest między innymi odpowiedzialny za przebieg jednego z najważniejszych w świecie roślin procesów biochemicznych jakim jest fotosynteza. Wykazano również istotny wpływ magnezu i potasu na efektywność techniczną i ekonomiczną nawożenia azotem i fosforem (Kopiński i Ochal 2013).

Wieloskładnikowy mineralny nawóz Vervactor® możemy stosować przedsiewnie w uprawie kukurydzy w dawce od 150 do 300 kg/ha. Siarczanowo-chlorkowy nawóz Vervactor® produkowany na bazie minerału polihalit zawiera stosunkowo niską zawartość chlorków, co przekłada się na niskie zasolenie gleby. Obecność w nawozie  wapnia korzystnie wpływa na pH gleby oraz na pobieranie pierwiastków przez rośliny uprawne. Składniki uwalniane są stopniowo, nie są szybko wypłukiwane, przez co rośliny mogą pobierać makropierwiaski w dłuższym kresie czasu co bardzo korzystnie wpływa na rozwój roślin i budowanie plonu.

Wieloskładnikowy, granulowany  nawóz mineralny Vervactor® otrzymany w G2D Nodens Technology™ z polihalitu wzbogaconego dodatkiem soli potasowej pod względem pokrycia zapotrzebowania kukurydzy na przyswajalny potas, siarkę, wapń, magnez i sód zdecydowanie przewyższa większość popularnych nawozów mineralnych dostępnych na polskim rynku. Zachęcamy Państwa do sprawdzenia na swoich polach jakości naszego innowacyjnego nawozu wieloskładnikowego.

Rycina 1. Udział gleb o bardzo niskiej i niskiej zasobności w potas (źródło Jadczyszyn, opracowanie Rutkowska 2017

Tabela 2. Krytyczne fazy reakcji wybranych roślin uprawnych na potas (źródło: Grzebisz 2008b, opracowanie Wach 2020)

Tabela. 3. Zawartość potasu w krytycznych fazach wybranych roślin uprawnych (źródło: Grzebisz 2008a, opracowanie Wach 2020)

Skład chemiczny innowacyjnego wieloskładnikowego nawozu Vervactor®

Rycina 3. Terminy stosowania wieloskładnikowego nawozu Vervactor® w uprawie kukurydzy