Nawóz mineralny Vervactor® w uprawie zbóż

Zboże pod względem ilości obsianych hektarów  to najważniejsza uprawa w Polsce. Do wytworzenia plonu potrzebuje wszystkich niezbędnych makroskładników w tym potasu oraz siarki, które wraz azotem odpowiedzialne są za budowanie plonu. Doskonałym nawozem, który zawiera te niezbędne składniki odżywcze  jest nawóz mineralny Vervactor®, czyli wieloskładnikowy mineralny oraz granulowany nawóz bogaty w łatwo przyswajalny potas, siarkę, wapń, magnez oraz sód.

Obraz polskiego rolnictwa na przestrzeni ostatnich dekad uległ znacznemu przeobrażeniu. Tradycyjny płodozmian składający się z czterech rożnych gatunków roślin uprawnych został ograniczony do 2-3 gatunków przy czym w płodozmianie dominują rośliny zbożowe, które w strukturze zasiewów w Polsce stanowią 72,1%, i zajmują  około 7806 tys. ha. Spośród zbóż największe znaczenie ma pszenica uprawiana na powierzchni 2417 tys. ha, a jej udział w strukturze zasiewów roślin uprawnych w Polsce wynosił 22,3%. Na drugim miejscu pod względem powierzchni uprawy  znajduje się pszenżyto uprawiane na 1288 tys. ha. Te dwa gatunki zbóż stanowią, aż 34% struktury zasiewów roślin uprawnych w Polsce (Rocznik Statystyczny Rolnictwa 2019). Są to najważniejsze rośliny zbożowe, które mają podobne wymagania glebowe i zbliżone potrzeby pokarmowe  i nawozowe. Współczesne odmiany pszenic znacznie się różnią pod względem wymagań glebowych. Pod uprawę odmian pszenic jakościowych przeznacza się gleby kompleksu pszennego bardzo dobrego i dobrego oraz pszennego górskiego zaliczane do klas I-IIIa (Tab. 1.). Na glebach słabszych (IIIb i IVa) można z powodzeniem uprawiać odmiany pszenicy o mniejszych wymaganiach i większej tolerancji na niskie pH gleby (Korbas i Mrówczyński 2014). Natomiast najodpowiedniejsze dla wzrostu i rozwoju pszenżyta są gleby kompleksów pszennego dobrego oraz żytniego bardzo dobrego i dobrego o odczynie lekko kwaśnym lub zbliżonym do obojętnego (Noworolnik 2009, Jaśkiewicz 2014, Noworolnik i Jaśkiewicz 2018). Najwyższe plony ziarna pszenżyta uzyskano na glebach klasy II, nieco niższe na klasach IIIa i IIIb, a znaczne zmniejszenie plonów zaobserwowano na glebach klasy IVa i IVb (Ryc. 1.). Na podstawie zamieszczonych danych można stwierdzić, że pszenica oraz pszenżyto plonują wysoko na glebach najlepszych klas bonitacyjnych charakteryzujących się wysoką zasobnością w przyswajalne składniki mineralne o uregulowanym odczynie (Tab. 1., Ryc. 1.). Zboża te mają zbliżone potrzeby pokarmowe i nawozowe. Pszenica oraz pszenżyto żeby wydać (uzyskać) plon ziarna na poziomie 60 dtˑha^-1 muszą pobrać około: 140 kg N, 60-80 kg P₂O₅, 140-150 kg K₂O, 30 kg Mg oraz od 30 kg CaO, w przypadku pszenicy, do 48 kg CaO w uprawie pszenżyta. W przypadku omawianych zbóż należy uwzględnić w ich nawożeniu siarkę w dawce około 25-40 kgˑha^-1 i 7-10 kg Naˑha^-1 oraz mikroelementy (Korbas i Mrówczyński 2014, Horoszkiewicz-Janka i Strażyński 2018). Dawki nawozowe są różnicą pomiędzy potrzebami pokarmowymi roślin a zawartością tych pierwiastków w glebie przeznaczonej pod uprawę zbóż (Piszczek i Mrówczyński 2012, Piszczek i in. 2018). Jednak wysokość dawki nawozowej pierwiastka mineralnego zawsze zależy od warunków glebowych, do których zaliczamy zasobność gleby w niezbędne pierwiastki, zawartości wody w glebie i optymalny odczyn gleby.  Optymalny odczyn zarówno dla pszenicy jak i pszenżyta wynosi od 5,5 do 6,5 pH_KCl. Niski odczyn jak również brak wody w glebie mogą spowodować znaczny spadek plonu nawet przy zastosowaniu optymalnych dawek nawozów mineralnych. Wykazano również, że niedobór potasu jest drugim, po zakwaszeniu gleby, czynnikiem ograniczającym produkcję roślinną w Polsce (Wach 2020). Zapewnienie optymalnych warunków do wzrostu i rozwoju pszenicy oraz pszenżyta pozwala na uzyskanie zadowalających plonów ziarna. W przypadku pszenicy potencjalny plon określony na podstawie jej fizjologii plonowania, szacuje się na 150 dtˑha^-1, a rzeczywisty plon zbierany w Polsce wynosi zaledwie 50-60% plonu możliwego do zrealizowania. Przyczyny niskich plonów ziarna pszenicy oraz pszenżyta tkwią w agrotechnice. W 2018 roku, w stacjach doświadczalnych COBORU uzyskano plony ziarna wynoszące, przy przeciętnym poziomie agrotechniki, dla pszenicy 76,5 dtˑha^-1 i 75,8 dtˑha^-1 dla pszenżyta. W przypadku wysokiego poziomu agrotechniki plony omawianych zbóż były wyższe o 10,1 dtˑha^-1  w uprawie pszenicy i 7,7 dtˑha^-1 ziarna pszenżyta (COBORU 2019). Natomiast średnie plony omawianych zbóż zbierane z polskich pól są znacząco niższe od uzyskanych w stacjach COBORU. Wynoszą one odpowiednio dla pszenicy 40,6 dtˑha^-1 oraz 31,7 dtˑha^-1 dla pszenżyta (Rocznik Statystyczny Rolnictwa 2019). Obserwowane różnice w plonowaniu omawianych zbóż na polach produkcyjnych mogą być związane z niewłaściwie dobranym i przeprowadzonym nawożeniem, które nie  zaspokaja potrzeb pokarmowych pszenicy i pszenżyta, zwłaszcza w krytycznych fazach pobierania poszczególnych pierwiastków, gdyż niedobór składników może prowadzić do znacznych strat plonów ziarna (Tab. 2.). Dlatego szczególnie istotne jest zastosowanie odpowiednich nawozów wieloskładnikowych, które korzystnie wpływają na plonowanie pszenicy i pszenżyta. Jednym z najlepszych dostępnych obecnie na europejskim i polskim rynku nawozów mineralnych jest wieloskładnikowy nawóz Vervactor® produkowany od 2020 roku przez GoudenKorrel® – renomowaną polską firmę nawozową. Nawóz ten jest produkowany na innowacyjnej linii technologicznej przy zastosowaniu G2D Nodens Technology™, która polega na: rozpyleniu surowców do poziomu kilkudziesięciu mikronów, separacji aktywnych cząstek, ich zmieszaniu i agregacji. Każda otrzymana w technologii G2D granula nawozu Vervactor® zaopatrzona jest w inteligentny system aktywacji rozpadu, dzięki czemu produkt cechuje się całkowitą rozpuszczalnością i szybkim działaniem. Wieloskładnikowy nawóz mineralny Vervactor® zawiera: K₂O, SO₃, CaO oraz MgO i Na2O (Ryc. 2.). Wszystkie wymienione pierwiastki mineralne wpływają zarówno na wielkość jak i jakość plonu ziarna. Vervactor zawiera dwie formy potasu tj. siarczanową i chlorkową. Źródłem formy siarczanowej jest dobroczynny polihalit, minerał wydobywany w Anglii spod dna Morza Północnego. Potas odgrywa znaczącą rolę w plonowaniu roślin ponieważ jest kationem towarzyszącym w transporcie azotanów w ksylemie i przez to wpływa na gospodarkę azotową rośliny. Wykazano, że dobre zaopatrzenie roślin uprawnych w potas stymuluje pobieranie azotu zwiększając plonowanie roślin, ogranicza częściowo stres wywołany okresowym niedoborem wody w glebie oraz krótkotrwałą suszą glebową. Wykazano również, że dobre zaopatrzenie roślin w ten pierwiastek odżywczy zmniejsza skutki porażenia roślin przez choroby grzybowe i bakteryjne oraz szkodniki (Gaj 2013, Wach 2020). Niedobór potasu powoduje zaburzenia w syntezie białek i w efekcie nagromadzenie w roślinach azotanów i amin (Gaj 2013, Wach 2020). W przypadku stosowania dużych dawek nawozowych azotu rośliny pobierają więcej zarówno azotu jak i potasu z gleby. Kolejnym niezbędnym w rozwoju zbóż makropierwiastkiem jest siarka pobierana głównie przez korzenie. Wyraźny wzrost  plonu ziarna pszenicy wywołany przez zastosowanie nawożenia siarką zaobserwowali Girma i in. (2005). Wykazali oni również istotny wpływ formy zastosowanego pierwiastka. Uzyskane przez Girma i in. (2005) wyniki wskazują jednoznacznie, iż siarka zastosowana w formie jonowej powoduje istotnie większy przyrost plonu ziarna pszenicy niż forma elementarna. Również Podleśna i Cacak-Pietrzak (2006) zaobserwowały przyrost plonu pszenicy wywołany zastosowaniem siarki w nawożeniu. Wzrost plonu pszenicy ozimej po zastosowaniu siarki zwiększył się o 0,13-0,49 tˑha^-1 ziarna, a formy jarej o 0,3-0,43 tˑha^-1 ziarna. Zastosowanie siarki w nawożeniu roślin wpływa również na cechy jakościowe uzyskanego plonu ziarna pszenicy. Zazwyczaj zastosowanie tego makropierwiastka  powoduje zwiększenie zawartości białka i glutenu w ziarnie pszenicy (Szukalski i Sikora 1987, Motowicka-Terelak i Terelak 1998, Podleśna 2005, Kaczor i Zuzańska 2009, Klikocka i Sachajko 2011, Podleśna 2020). Produkowany przez firmę GoudenKorrel® nawóz Vervactor® jak wspomniano wcześniej zawiera również wapń (15% CaO) oraz dobroczynny magnez (3% MgO). Wapń przyczynia się między innymi do wzrostu korzeni, stymuluje pobieranie potasu do pH 6,0 oraz wpływa na regulację odczynu gleby (Rutkowska 2017). Natomiast magnez jest między innymi odpowiedzialny za przebieg jednego z najważniejszych w świecie roślin procesów biochemicznych jakim jest fotosynteza. Bierze także udział w przemianach tłuszczów, białek i węglowodanów. Magnez wpływa na sprawne funkcjonowanie systemu korzeniowego oraz zwiększa tolerancję roślin na niskie temperatury. Wykazano również istotny wpływ magnezu i potasu na efektywność techniczną i ekonomiczną nawożenia azotem i fosforem (Kopiński i Ochal 2013, Korbas i Mrówczyński 2014). Wszystkie opisane istotne dla plonowania zbóż pierwiastki mineralne, w formach bezpośrednio przyswajalnych, są zawarte w nawozie Vervactor® w optymalnych proporcjach.

Innowacyjny wieloskładnikowy nawóz Vervactor® w uprawie zbóż stosujemy doglebowo oraz pogłównie  (Ryc. 3., Ryc. 4.).  w dawce od150 do 250kg/ha. Siarczanowo-chlorkowy nawóz Vervactor® produkowany na bazie minerału polihalit zawiera stosunkowo niską zawartość chlorków, co przekłada się na niskie zasolenie gleby. Obecność w nawozie  wapnia korzystnie wpływa na ph gleby oraz na pobieranie pierwiastków przez rośliny uprawne. Składniki uwalniane są stopniowo, nie są szybko wypłukiwane, przez co rośliny mogą pobierać makropierwiaski w dłuższym okresie czasu co bardzo korzystnie wpływa na rozwój roślin i budowanie plonu.

Wieloskładnikowy, granulowany  nawóz mineralny Vervactor® otrzymany w G2D Nodens Technology™ z polihalitu wzbogaconego dodatkiem soli potasowej pod względem pokrycia zapotrzebowania zbóż na przyswajalny potas, siarkę, wapń, magnez i sód zdecydowanie przewyższa większość popularnych nawozów mineralnych dostępnych na polskim rynku . Zachęcamy Państwa do sprawdzenia na swoich polach jakości naszego innowacyjnego nawozu wieloskładnikowego.

Tabela 1. Plony ziarna pszenicy w zależności od warunków glebowych (Korbas i Mrówczyński 2014).

Tabela 2. Krytyczne fazy pobierania składników pokarmowych przez pszenicę ozimą (Korbas i Mrówczyński 2014).

Rycina 1. Plony ziarna (tˑha^-1) pszenżyta ozimego (średnio z odmian) w zależności od klasy bonitacyjnej gleby (źródło: Noworolnik i Jaśkiewicz (2018) cyt.  za Horoszkiewicz-Janka i Strażyński (2018)

Rycina 3. Terminy stosowania wieloskładnikowego nawozu Vervactor w uprawie zbóż

Rycina 4. Wiosenne stosowanie wieloskładnikowego nawozu Vervactor w uprawie zbóż